De 4 grootste mythes over detoxen

Detoxen. Het lijkt wel of dit tegenwoordig het toverwoord is voor van alles en nog wat. Ja, het is een goede gewoonte om je lichaam af en toe een grondige oppepper te geven, maar dat wil nog niet zeggen dat je alles maar klakkeloos moet geloven (en doen) wat er gezegd wordt. Van alle verhalen die er rond gaan, hier de vier grootste mythes over detoxen op een rijtje.

1. Eet geen vlees: het verstopt je darmen
2. Sommige voeding mag je niet combineren
3. Onzin over zuur-base
4. Vasten bevordert gewichtsverlies

Toen ik studeerde was de beste detoxtip (dat wij toen overigens nog ontslakken noemden): gebruik een laxeermiddel voor een zuivere huid en een maatje kleiner. Als onderzoekende studenten wilden we weleens weten hoe dat werkte. Dat hebben we geweten. Mijn huisgenoot en ik hadden besloten het maar meteen goed aan te pakken en namen allebei een laxeerolie – ik ben de naam even kwijt maar alleen al van de geur werd je ongelooflijk misselijk – dat binnen een paar uur werkte. Geen goed idee. Onze darmen zijn nog dagen op een pijnlijke manier van streek geweest, afvallen deden we niet en door al die krampen werd je er ook niet vrolijker van. Toch was ik nog niet geheel van het basisidee – ontslakken – afgebracht. Toen dan ook de ahornsiroopkuur in zwang kwam, besloot ik die te proberen. Ik kocht voor zeker 20 gulden (een aanzienlijk bedrag voor een student die probeert om van 50 gulden per week rond te komen) een blik ahornsiroop en ook nog een stuk of tig citroenen. Je moest geloof ik 6 grote glazen water met een halve citroen en een lepel van die siroop per dag nemen. Verder niks eten en alleen water drinken. Dat ik er überhaupt aan begonnen ben! Ik zou er nu niet eens over denken. Maar goed ik heb het wel geweten. Na ongeveer een dag van deze echt afschuwelijke drankjes kreeg ik een migraineaanval die zijn weerga niet kent. Tot en met misselijkheid, braken en een complete tunnelvisie aan beide ogen. Nooit daarvoor en nooit daarna heb ik dit meegemaakt – ik heb ook nooit meer zo’n kuur gedaan. Hoe dan ook, voor mij was het duidelijk dat het opeens vasten met alleen een stroop-met-citroenwatertje niet de manier is om te detoxen. En er zijn nog meer onzinnige adviezen in omloop, zoals blijkt uit dit rijtje:

De 4 mythes op een rijtje

1 Eet geen vlees: het verstopt je darmen

Veel detox regimes beginnen met het schrappen van voeding. Rood vlees is dan meestal het eerste slachtoffer. Het zou slecht verteerbaar zijn en dus de snelheid waarmee voeding je spijsverteringskanaal passeert verminderen. Als je even nadenkt, ontdek je dat dit onzin is en dat juist plantaardige voeding veel moeilijker verteert. Carnivoren hebben een veel kortere darm en ook kunnen zijn hun prooi in grote stukken doorslikken terwijl echte herbivoren als koeien er juist om bekend staan dat ze moeten herkauwen! Vlees is rijk aan eiwitten en deze stimuleren de productie van maagzuur, een belangrijke component voor een volledige en effectieve vertering. Plantaardige eiwitten kunnen dat in veel mindere mate.

2 Sommige voeding mag je niet combineren

Het meest gegeven advies is om eiwitrijke voeding, zoals vlees, niet te combineren met zetmeelrijke producten waaronder granen en aardappels. Dit is dan gebaseerd op verschillen in de manier waarop de stoffen verteerd worden. Als je op zoek gaat, is er niks te vinden dat dit onderschrijft en het blijft vaag waar het vandaan komt. Wel kom je de afgelopen 100 jaar of zo regelmatig dieethypes tegen die of eiwitten of juist weer koolhydraten volledig van het menu haalden. Ongefundeerd dus, want mocht dit goed voor je zijn, dan zou je dit gebruik wel ergens terugvinden binnen traditionele volken en gemeenschappen, maar dat is niet zo. In feite is de combinatie van koolhydraten en eiwitten overal ter wereld gebruikelijk.

3 Onzin over zuur-base

De zuur-base theorie gaat ervan uit dat je voldoende basis voedsel moet eten, zoals groene smoothies, om de zuurgraad van je bloed gezond te houden. Onzin! Dit wordt bepaald in je nieren en niet door wat je eet. Wat je eet ondergaat een hele reeks van bewerkingen, dus de zuurgraad verandert ook. Er is niks mis met het drinken van groente- en fruitsappen, maar voor de zuurgraad van je bloed maakt het niet uit.

4 Vasten bevordert detoxen

Een hardnekkige en wijdverbreide mythe is dat je sneller afvalt en toxines uit je lichaam verwijdert wanneer je gaat vasten of een streng caloriebeperkt dieet volgt. Hierdoor worden toxines niet bewezen sneller uit je lichaam verwijderd. Dat gebeurt alleen als je eigen detoxsysteem (lever en nier) sneller gaat werken. Het enige dat wel gebeurt, is dat stresshormonen in grote hoeveelheden vrijkomen. In eerste instantie gaan hierdoor je lichaamsfuncties omhoog, inclusief die van je darmen, en dus verlies je gewicht. Dit duurt maar eventjes en dan past je lichaam zich weer aan. De hormoonproductie gaat terug naar normaal. Sta je al onder veel stress? Dan zijn deze hormonen al hoog en zullen je lichaamsfuncties eerder langzamer worden en uitscheiding van toxines minder wat je gezondheid alleen maar verslechtert.

Maar wat kun je dan wel doen?

Het bovenstaande betekent niet dat je dan maar helemaal af moet zien van detoxen. Een zachte schoonmaak van je lichaam kan juist heel goed zijn voor je gezondheid en welbevinden:

1. Verstandig en gezond eten is al voldoende. Je eigen detoxsysteem (lever en nier) is dan prima in staat om je lichaam van gifstoffen te ontdoen.
2. Vermijd stress. Dan komen er ook geen extra hormonen vrij die je lichaamsfuncties in de war kunnen sturen. Yoga is een prima rustgever.
3. Drink veel water: hoe meer vocht er beschikbaar is, hoe makkelijker gifstoffen verwijderd kunnen worden via de nieren en ook via de huid door transpiratie.
4. Ontgift via je huid door een bad te nemen met stoffen (zout, appelazijn of soda) die dit ondersteunen of door een lichaamswrap met bijvoorbeeld klei dat helpt om afvalstoffen van de huid te verwijderen.