Geheugenverlies door antibioticagebruik. Zijn probiotica de oplossing voor dementie?

Antibiotica zijn sterk genoeg om de groei van darmbacteriën te stoppen, maar helaas kunnen ze ook geheugenverlies veroorzaken door de groei van nieuwe hersencellen in de hippocampus, het deel van de hersenen waar je geheugen zit, te stoppen. 

Probiotica herstellen de darmflora.

De onderzoekers die dit (bij muizen) vonden, ontdekten ook waarom: een bepaald type wit bloedlichaampje blijkt op te treden als boodschapper tussen hersenen, immuunsysteem en de darm. Een gezonde darmflora lijkt hiermee nodig om geheugenverlies tegen te gaan.

Antibiotica en geheugenverlies

Het onderzoek werd gepubliceerd in Cell Reports. De wetenschappers ontdekten dat antibiotica schadelijk waren voor de darmen, maar dat probiotica en lichaamsbeweging het evenwicht weer kunnen herstellen. Het bleek dat geheugenverlies optrad zodra het aantal darmbacteriën bijna tot nul gereduceerd was. Bovendien bleek dat het gehalte van een speciaal type witte bloedcel (Ly6Chi monocyten) daalde in hersenen, bloed en beenmerg. Verder onderzoek toonde aan dat wanneer je wel een goed niveau van darmbacteriën hebt, maar lage spiegels Ly6Chi (genetisch bepaald of door deze te manipuleren) dezelfde symptomen van geheugenverlies en deficiënte aanmaak van hersencellen vertoonde. Ook bleek dat toevoegen van Ly6Chi monocyten na een antibioticakuur resulteerde in verbetering van geheugen en aanmaak van hersencellen. Men had niet verwacht dat deze witte bloedcellen vanuit de bloedbaan naar de hersenen gaan en als een soort boodschappercellen fungeren met alle nadelige gevolgen van dien. Gelukkig treedt het omgekeerde op zodra je probiotica neemt en voldoende lichaamsbeweging. Maar of dit ook geldt voor geheugenverlies en dementie is voorlopig nog niet aangetoond. Voorlopig moeten we het doen met deze tips:

10x beter onthouden

1 – Telefoonnummers

Zoek betekenis in een telefoonummer door de getallen waaruit het bestaat in verband te brengen met dingen die voor u iets betekenen: belangrijke data, verjaardagen of favoriete films. Om ze in je geheugen te prenten gaat er niets boven herhaling. Sommige mensen schrijven ze op en kijken er naar, anderen zeggen of zingen ze, weer anderen moeten ze intikken op een toetsenbord.

2 – Waar je sleutels zijn

Afgeleid en je sleutels niet op de gebruikelijke plek neergelegd? Zet je onderbewustzijn in: zeg ‘ik weet dat jij weet waar ze zijn, zeg het me’. Tien tot vijftien minuten later zul je je het weer herinneren.

3 – Namen onthouden

Bekijk iemand goed bij de eerste ontmoeting en herhaal zijn of haar naam minstens drie keer en gebruik hem dan in het gesprek: “Zeg Paul, waar woon jij eigenlijk?” Een ander trucje is de homeopathische remedie zwavel, waarvan wordt gezegd dat het ons geheugen versterkt.

4 – Waarom je ergens naartoe liep

Waarschijnlijk liep je ergens anders aan te denken. Ga in gedachten (of echt) terug. Wedden dat je het zo weer weet?

5 – Aantekeningen voor een presentatie

Leg een druppel rozemarijnolie – waarvan beweerd wordt dat het je geheugen stimuleert – op je hoofdkussen voor je naar bed gaat en inhaleer ongeveer een half uur voor je presentatie een paar druppels vanaf een zakdoek.

6 – Titel van een boek of film

Het wordt moeilijker dingen te onthouden naarmate je meer aan je hoofd hebt. Vaak komt een naam wel weer bovendrijven als de druk weggevallen is. Probeer andere manieren te vinden om je geheugen te ontsluiten, bijvoorbeeld door je te herinneren wie de hoofdrol speelde. Extra vitamine B12 kan helpen. Bij een tekort kan er minder DNA aangemaakt worden waar vooral de sneldelende (zenuw)cellen last van hebben. Met name ouderen ondervinden hier problemen, omdat bij hun de opname van B12 uit de voeding verminderd is.

7 – Je kindertijd

Die zijn er allemaal nog, het is alleen een kwestie van ze terug kunnen halen. Kijk naar oude foto’s, praat met je ouders, broers en zussen. Vraag ze naar geuren en muziek die ze zich herinneren, die kunnen weer andere herinneringen oproepen. Vitamine D speelt een belangrijke rol bij onze hersenen. Een tekort daaraan verhoogt namelijk het risico op cognitieve achteruitgang en dementie bij ouderen en wordt in verband gebracht met Alzheimer. Het vitamine bindt zich aan receptoren in de hersenen die vooral in gebieden zitten die belangrijk zijn bij het geheugen. Een stof in de hersenen, 1α-hydroxylase, zet vitamine D om in een vorm met een neurosteroïde-achtige werking. Neurosteroïden zijn stoffen die nodig zijn voor een goede werking van zenuwen. Op basis van verschillende onderzoeken is er nu inderdaad het vermoeden dat inname van voldoende vitamine D  een positief effect kan hebben op de werking van onze hersenen.

8 – Waar heb ik geparkeerd?

Als je een plaatsje aan het zoeken bent, let dan op herkenbare punten en gebruik een beeld om een straatnaam of de nummers in de parkeergarage te onthouden: A3. Een andere truc is achteromkijken naar je auto terwijl je wegloopt. Niet naar andere auto’s kijken om de voor de hand liggende reden.

9 – Maak een lijstje

Kijk ’s ochtends naar het lijstje en probeer de dingen met elkaar te verbinden. Of zet het in je telefoon. Nog makkelijker!

10 – Wat je zondagmiddag gedaan hebt

Denk aan iets dat in het weekend gebeurde, omdat een klein detail je geheugen op gang kan brengen. Deze techniek wordt onder andere ook gebruikt door de politie om het geheugen van getuigen los te maken.

Het allerbeste wat je voor je hersenen - en dus ook voor je geheugen - kunt doen, is zorgen voor voldoende nachtrust. Magnesium helpt je tot rust te komen en lekker te slapen!