Onderzoek: goed cholesterol bestaat niet!

Jarenlang dachten we dat cholesterol onderverdeeld kon worden in ‘goed’ en ‘slecht’. LDL was de slechte variant en HDL goed cholesterol. Hiermee werd bedoeld dat een hoge concentratie van het slechte soort samenging met een hoger risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten en van het goede met een verlaagde kans. Onlangs is heel verrassend in een onderzoek door de Universiteit van Cambridge aangetoond, dat het toch niet zo blijkt te zijn, want er zijn veel factoren die een rol spelen bij het risico op hart- en vaatziekten en die wellicht betere indicatoren zijn:

• CRP
• Homocysteïne
• Triglyceriden
• Suikerinname
• HDL-cholesterol
• LDL-cholesterol

Erfelijke factoren

De onderzoekers vonden dat ook goed cholesterol voor sommigen, met bepaalde genen, slecht nieuws is. Bij hen draagt het juist aan een verhoging van het risico op hart- en vaatziekten met wel 80%! In dit onderzoek onder 150.000 mensen bleek dat de genmutatie SCARB1 leidt tot een hoog HDL, maar tevens een hoog risico. De verklaring zit erin dat bij hen het HDL niet goed functioneerde. Om dit te uit te leggen, moeten we eerst naar de functie van cholesterol kijken. Daarbij blijkt ook dat wanneer je met medicijnen het HDL-cholesterol verhoogt dit geen effect heeft op het verlagen van het risico. Het komt er dus op neer dat cholesterol niet zo’n sterke indicator voor het risico op hart- en vaatziekten blijkt te zijn als we altijd dachten. Ook erfelijke factoren spelen een rol.

Indicatoren voor risico op hart- en vaatziekten:

CRP

C-reactief proteïne wordt binnen 6 tot 8 uur na het ontstaan van een ontsteking aangemaakt in de lever. Het toont niet specifiek een ziekte aan, maar de aanwezigheid van een infectie.

Homocysteïne

Dit is eigenlijk een tussenproduct van de omzetting van het ene aminozuur (methionine) in het andere: cysteïne. Gebeeurt dit niet goed dan stijgt het homocysteïnegehalte en de laatste jaren wordt steeds duidelijker dat dit leidt tot een groter risico op hart- en vaatziekten.

Triglyceriden

Zijn vetcellen in je bloedbaan die je nodig hebt voor energie, aanmaak van cholesterol en regulering van je vetweefsel. Je krijgt het binnen via de voeding én het wordt in je lever gemaakt. Bij stijging van de waarde, zal ook je cholesterolgehalte hoger worden en daarmee de kans op een hoge bloeddruk en op hartkwalen.

Suikerinname

Eet je te veel suikers en koolhydraten, dan krijg je veel calorieën binnen. Meer dan je nodig hebt en dit wordt allemaal omgezet in vetten, waardoor je triglyceridenwaarden stijgen.

HDL-cholesterol

Highdensitylipoproteïne zorgt ervoor dat vetten in bloed (=water) getransporteerd kunnen worden. Blijkt helaas niet de allerbeste indicator voor verhoogd risico op hartkwalen te zijn.

LDL-cholesterol

Lowdensitylipoproteïne transporteert cholesterol vanuit de lever naar de weefsels.

Wat doet goed cholesterol (en ‘slecht’)?

Cholesterol wordt vaak gezien als de vijand en dat is onzin. Zonder cholesterol zouden we dood gaan. Mensen met het allerlaagste cholesterolgehalte, lopen het grootste risico op hart- en vaatziekten. Cholesterol speelt onder meer een rol bij de aanmaak van vitamine D en hormonen, maar ook bij genezing na ontsteking. Indien je een ontsteking aan je vaatwand hebt, gaat LDL-cholesterol daarheen om het te genezen. Daarom heb je het wel nodig. Dit LDL komt vanuit je lever in je bloedbaan. Vervolgens gaat het als HDL weer terug naar je lever, waar het zich moet ontdoen van vetten (die in je lever worden afgebroken) en dan wordt het weer LDL. Wanneer door de genetische mutatie het HDL niet in staat is de vetten in je lever af te zetten, zal er meer vet in je bloedbaan blijven met alle risico’s van dien. HDL dankt dus zijn naam ‘goed’ cholesterol aan deze functie en omdat het hierdoor een meetwaarde zou zijn van hoeveel lipoproteïne naar de lever gebracht worden om uitgescheiden te worden. Tientallen jaren hebben we te horen gekregen dat we voeding met veel LDL, zoals frituur, spektvet en bacon moesten vermijden en juist dingen moesten eten dat goed zijn voor je HDL: noten, vis, olijfolie en avocado’s.

Nu is aangetoond dat ‘goed’ cholesterol een fabeltje is, is de vraag of dit ertoe zal leiden dat artsen nu geen medicatie tegen hart- en vaatziekten meer zullen voorschrijven die het HDL-gehalte laten stijgen.