Prikkelbare darm? Weet wat je eet! (en wat niet)

Tips & trucs... bij PDS

Martelende krampen, misselijkheid, zwellingen, zware obstipatie gevolgd door vreselijke diarree, het is niet vreemd dat honderdduizenden met het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) wanhopig op zoek zijn naar een manier om er vanaf te komen, zoals:

Dit moet je doen: 
√ Kleinere maaltijden en beter kauwen (minstens 10x per hap)
√ Water met citroensap bij de maaltijd
√ Gember aan het einde van de maaltijd 
Dit niet:
x Cafeïne, bonen en geraffineerde koolhydraten eten
x Stoppen met zuivel 
x Medicijnen innemen op een lege maag

De meeste symptomen zijn gerelateerd aan de maag en darmen, maar er zijn ook mensen die strijd leveren met een vreemde mengeling van kwalen en aandoeningen, van rugpijn en hoofdpijn tot spierpijn, kortademigheid en oorsuizingen. In de ergste gevallen kan PDS het normale leven compleet verwoesten. Er is nog veel onbekend over het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), maar recent onderzoek duidt erop dat ons lichaam – en onze hersenen – hiermee een reactie vertonen op stresssituaties.

Diagnose: Prikkelbare Darm Syndroom

PDS, het Prikkelbare Darm Syndroom of spastisch colon, is een stoornis, gekenmerkt door telkens terugkerende buikpijn en ongemak, samen met veranderingen in de stoelgang, diarree, constipatie of een combinatie van de twee. Andere symptomen omvatten een opgezwollen gevoel in de buikstreek, de gewaarwording van overmatige gassen en een gevoel van een incomplete stoelgang. De buikpijn is meestal erg zeurend met af en toe een pijnlijke krampaanval en verbeterd door naar het toilet te gaan. PDS komt voornamelijk voor bij jonge stressgevoelige mensen. Het blijkt dat vrouwen er vaker last van hebben dan mannen. Kinderen hebben het zelden.

Waardoor wordt het veroorzaakt?

De precieze oorzaak van PDS is niet bekend. Er wordt wel voortdurend onderzoek naar gedaan en naar het nu schijnt, is stress een van de belangrijkste oorzaken. Ook gaan er stemmen op dat het erfelijk zou zijn of dat het ligt aan een verkeerd voedingspatroon dat jarenlang aanhoudt. PDS slaat toe als voedsel niet goed door het darmstelsel beweegt, een ‘storing in het intestinale bewegingsapparaat’ om er een technische naam aan te geven. Normaal gesproken schuiven de darmen ons voedsel verder met subtiele spierbewegingen. Het darmstelsel bouwt ook een soort halteplaatsen in, de zogenaamde segmentatie. De combinatie van beide bewegingen heet peristaltiek. De efficiëntie waarmee dit proces normaal gesproken verloopt is indrukwekkend. Bij PDS echter ontbreekt het de spierbewegingen aan coördinatie en loopt alles in het honderd. Om er een voorstelling van te kunnen maken: Amerikaans onderzoek wees uit dat het colon (de dikke darm) van gezonde vrijwilligers zes tot acht peristaltische samentrekkingen per 24 uur had, dat van PDS-lijders met obstipatie bijna nul, en met diarree tot wel 25 per dag. Gastro-enterologen, de aangewezen specialisten bij PDS, verdelen hun patiënten in twee hoofdgroepen: zij met diarree en degenen met obstipatie als voornaamste klacht. Om het wat ingewikkelder te maken hebben veel patiënten afwisselend obstipatie en diarree, samen met een hele reeks aan andere symptomen waaronder opkomend maagzuur, een erg vol gevoel na een kleine maaltijd, een opgeblazen gevoel, winderigheid en ernstige stekende pijn in de anus.

Het is heel belangrijk om actief te blijven. Beweging is niet alleen een goede manier om te ontspannen, het zorgt er ook voor dat uw darmen gemasseerd worden.

Hoe kan het behandeld worden?

PDS kan met een groot aantal verschillende medicijnen behandeld worden, bijvoorbeeld tegen krampen, diarree of obstipatie en ook vezelpreparaten, probiotica die de darmflora verbeteren of pijnstillers. Het is echter bekend dat lang niet bij alle mensen deze geneesmiddelen helpen. Hiernaast is er een scala aan natuurlijke remedies.

√ Veel drinken Neem water met citroensap bij de maaltijd helpt en drink minimaal anderhalve liter water per dag om uitdrogen en hard worden van de ontlasting te voorkomen.

√ Eet weinig en vaak om te voorkomen dat je darmen extra geïrriteerd worden. Kleinere maaltijden en beter kauwen (minstens 10x per hap). Vezels zijn erg belangrijk omdat ze volume aan de ontlasting geven. Let wel goed op hoe jouw lichaam reageert, want in sommige gevallen valt zeer vezelrijk voedsel juist niet goed. Psylliumvezels geven volume aan de darminhoud en maken de stoelgang soepel. De vezels stimuleren de stoelgang en zijn ook geschikt bij een reinigingskuur. Ook ander vezelcomplexen kunnen zo lang als nodig worden ingenomen. Een direct eetlustremmend effect van voedingsvezels is dat ze volume innemen door hun vochtopnemend vermogen. Zo kunnen ze voor een sneller verzadigingsgevoel zorgen en de darmpassage verbeteren. Drink wel ten minste 2 liter water per dag te drinken, liefst meer. Vermijd suiker en ander overbewerkt voedsel. Dit leidt in de darmen tot meer slechte darmbacteriën en tot candida. Hetzelfde geldt voor overmatig eiwit in de voeding.

√ Gember aan het einde van de maaltijd heeft een kalmerend effect op je maag en ondersteunt de spijsvertering. Pepermuntolie gaat verkramping van de darmen tegen en helpt bij een opgeblazen gevoel. Omega-3 vetzuren ondersteunen een goede darmwerking. Bromelaïne wordt wereldwijd toegepast als spijsverteringshulp, ontstekingwerend product, hartbeschermer en voor het verwijderen van fibrinenetwerken. Het heeft een positieve invloed op de balans van hormoonachtige stoffen in ons lichaam (prostaglandines).

x Cafeïne, bonen of koolhydraten verergeren de symptomen. Vreemd genoeg kunnen bij sommige mensen de symptomen verergeren door voedsel dat we normaal gesproken als gezond zouden zien, zoals groene salades en veel soorten fruit. Misschien is de oorzaak hiervan dat rauwe groente en fruit moeilijk verteerbaar zijn door toch al gevoelige darmen. Het kan de moeite waard zijn om rauwe salades te vermijden en fruit en groente licht te stomen, te blancheren of gaar te maken. Eet je ze toch rauw, zorg er dan voor dat je goed kauwt om.

x Stop niet met zuivel Mensen met een gevoelige maag stoppen met zuivel en dan wordt het snel veel slechter. De levende bacteriën in bijvoorbeeld yoghurt, kunnen juist helpen bij je klachten. Kies er bij twijfel voor om lactase tabletten te gebruiken en ga wél door met yoghurt of kefir. 20 gram per dag is vaak voldoende. Probiotica zorgen voor een goede darmflora, onder meer door het aantal goede bacteriën te verhogen. ‘Levende’ yoghurt is een goede bron, maar u kunt het ook in supplement vorm nemen. Een voorbeeld is acidophilus. Dit is darmreinigend en ondersteunt (een gezonde) spijsvertering en het immuunsysteem en heeft een positieve invloed op de huid.

x Geen medicijnen op een lege maag. Neem altijd net voor het eten een geneesmiddel in, tenzij anders voorgeschreven. Besef dat veel medicijnen/chemicaliën de verhoudingen van maagdarmbacteriën veranderen wat weer leidt tot maagirritaties en dat ze je lever extra belasten. Neem zo weinig mogelijk antibiotica in en geef je weerstand de tijd om het zelf op te lossen.