Vitamine A – retinol

Vitamine A is een vetoplosbare vitamine. Misschien heb je ook wel eens gehoord van retinol, dit is eigenlijk hetzelfde. Ons lichaam is in staat een overschot van deze vitamine gedeeltelijk op te slaan in vet en een deel kan via urine of gal worden uitgescheiden. Vitamine A is goed voor je huid, ogen en weerstand.

Wat je moet weten over vitamine A

• zit in dierlijke producten en we maken het zelf aan
• voor de vorming van epitheelcellen
• goed voor een stevige en gladde huid
• goed voor het haar
• goed voor de ogen
• ondersteunt ons afweersysteem
• let op! niet te veel tijdens de zwangerschap
• een teveel wordt opgeslagen

Dagelijkse aanbeveling: 800-1000 microgram

Op dit moment heeft de Gezondheidsraad een vastgestelde aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 1000 microgram vastgesteld voor mannen en 800 microgram voor vrouwen.

Dit moet je weten over vitamine A:

Zit in dierlijke producten en we maken het zelf aan

Vitamine A krijgen we binnen door dierlijke producten te eten. Het zit in vlees, zuivelproducten, vis en in eieren. Tegenwoordig wordt het ook toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten. Vooral in lever zit veel van deze vitamine: in 100 gram zit al 13.000 tot 40.000 microgram dus eet er niet te veel van.
We kunnen zelf vitamine A aanmaken uit plantaardige producten. Een stof die we zelf kunnen omzetten naar een vitamine noemen we een provitamine. Provitamine A zit vooral in carotenoïden. Je hebt misschien wel eens gehoord van bètacaroteen, dit is er een van. Is een groente of fruit oranje of geel van kleur, dan zit er waarschijnlijk bètacaroteen in, omdat dit zorgt voor de kleur.
We vinden provitamine A vooral in groentes zoals wortels, spitskool, bloemkool en in fruit zoals bananen, sinaasappels, mandarijnen of mango. We maken niet meer van een provitamine aan dan nodig is dus je kunt er niet te veel van binnen krijgen.

Voor de vorming van epitheelcellen

We hebben vitamine A nodig voor de vorming van epitheelcellen (dekweefsel). De opperhuid, het tandvlees, onze organen en de bekleding van onze luchtwegen (longen) en darmen bestaan uit dit weefsel. Dekweefsel heeft een belangrijke functie. Het beschermt ons tegen het binnendringen van micro-organismen, tegen vochtverlies en uitdroging.

Goed voor een stevige en gladde huid

Vitamine A is goed voor de conditie van de huid. Het is nodig voor het vasthouden van vocht en het heeft een stimulerende werking op de productie van collageen. Dit geeft onze huid stevigheid. Met voldoende Vitamine A blijft de huid stevig en glad.

Goed voor het haar

Vitamine A is belangrijk voor de conditie van ons haar. Dit komt doordat vitamine A de productie van talg stimuleert. Talg zorgt ervoor dat het haar beschermd wordt tegen uitdroging. Zo wordt je haar niet droog en blijft het er glanzend en gezond uitzien.

Goed voor onze ogen

We hebben vitamine A nodig voor onze ogen, vooral voor het zien in het donker. Een afgeleide stof van vitamine A is een bestandsdeel van de fotoreceptoren (lichtgevoelige zenuwcellen) in het netvlies. Deze zetten beelden om in elektrische signalen, die vervolgens naar onze hersenen gaan en daar verwerkt worden tot wat we zien.

Ben je verziend of bijziend, dan komt het niet door een tekort aan vitamine A, dit heeft een andere oorzaak. Een van de symptomen van een vitamine A tekort is nachtblindheid. In ontwikkelingslanden kan dit uiteindelijk leiden tot totale blindheid, vooral in combinatie met ondervoeding.

Ondersteunt het immuunsysteem

Onze huid en slijmvliezen zijn de eerste verdedigingslinie tegen ongewenste indringers zoals bacteriën, virussen of giftige stoffen. Vitamine A heeft een stimulerende rol bij de productie van slijm. Dit zorgt ervoor dat de slijmvliezen vochtig blijven en niet uitdrogen. Als ze uitgedroogd zijn verliezen ze hun beschermende werking en dan zijn we vatbaarder voor infecties.
Ook heeft vitamine A een rol in de aanmaak van voldoende witte bloedcellen. Deze zijn onmisbaar voor een goed werkend afweersysteem. Ze helpen ons beschermen tegen bacteriën en virussen zodat we niet ziek worden.

Niet te veel tijdens zwangerschap

Gedurende de zwangerschap hebben vrouwen een verhoogde behoefte aan vitamine A. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is dan 1000 in plaats van 800 microgram. Zwangere vrouwen mogen niet meer dan 3000 microgram binnen krijgen. Een teveel aan vitamine A verhoogt de kans op aangeboren afwijkingen. Er wordt zwangere vrouwen aangeraden leverproducten en supplementen met vitamine A te vermijden.

Een teveel wordt opgeslagen

We kunnen niet zonder vitamine A maar we moeten er zeker niet te veel van binnen krijgen. Omdat we een overschot in ons lichaam opslaan in vetweefsel en het maar beperkt kunnen uitscheiden, kan de concentratie vitamine A zich ophopen tot vergiftigende niveaus.
Te veel vitamine A kan leiden tot hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid, vermoeidheid en afwijkingen aan ogen, huid en skelet. Ook kan de lever beschadigd raken en het kan zelfs leiden tot levercirrose. Gelukkig is de kans hierop heel erg klein omdat je dan wel enorm veel vitamine A moet binnen krijgen.