Zaadkwaliteit heeft er een nieuwe vijand bij: ibuprofen

Onderzoekers van de National Academy of Sciences hebben ontdekt dat 6 weken lang 1200 mg ibuprofen per dag – wat een toegestane dosering is – bij jonge mannen kan leiden tot een afwijking van de testikels die normaal gesproken pas op middelbare leeftijd optreedt en wordt aangeduid met hypogonadisme. De afgelopen decennia is de zaadkwaliteit steeds minder geworden door tal van oorzaken.  Er is dan veel onderzoek gedaan naar de hormoonhuishouding bij mannen en dan vooral naar waardoor deze verstoord wordt, van alles wat in ons drinkwater zit (en daar niet hoort) to WiFi en smartphones in je broekzak en zelfs het dragen van strak ondergoed. Er is nu een nieuwe veroorzaker bij: ibuprofen.

Deze vrij verkrijgbare pijnstiller, een zogenaamde NSAID, werkt anti-androgeen en heeft invloed op de hormoonsecretie. De gebruikte 1200 mg is misschien vrij hoog, maar het is niet ongebruikelijk om sporters een 2x zo hoge dosis voor te schrijven. Na twee weken daalde het testosterongehalte in het bloed, terwijl de ibuprofenspiegel hoger werd. Dit leidde tot hypogonadisme (te kleine geslachtsklieren), een syndroom waarbij het lichaam harder moet werken om een toch nog enigszins normale testosteronspiegel te behouden. Dezelfde groep wetenschappers – befaamd om hun pioniersonderzoek op het gebied van pijnstillers – heeft in een eerder onderzoek gekeken naar de effecten van acetaminophen (paracetamol) op de vruchtbaarheid. Hier bleek vooral gebruik tijdens de zwangerschap invloed te hebben op de ontwikkeling van de testes.

Onderzoeken naar omgevingsfactoren die invloed hebben op de mannelijke vruchtbaarheid zijn hard nodig omdat wereldwijd de spermakwaliteit minder wordt. Hoe erg het is, blijkt uit een analyse uit juli 2017 waardoor wordt aangetoond dat tussen 1973 en 2011 de spermaconcentratie 52,4% minder is geworden. In het onderzoek van de National Academy of Sciences richt men zich niet op de zaadkwaliteit, maar in eerste instantie op de testosteronproductie. Een hormoon dat meer doet dan de vruchtbaarheid van de man bevorderen.

Het hormoonsysteem dat wordt gevormd door hypofyse en geslachtsklieren speelt  namelijk een belangrijke rol bij de groei, seksuele ontwikkeling, metabolisme, opbouw van skeletspieren, kracht, stemming, energie, immuunsysteem, libido en voortplanting.

Wat doet ibuprofen bij volwassen mannen?

1. Verstoort de hormonale huishouding
2. Blokkeert de aanmaak van steroïden
3. Blokkeert Leydig Cell Insuline-Factor 3 in de testes
4. Beïnvloedt de functie van de Sertolicellen (beïnvloeden de rijping van zaadcellen) in de testes
5. Verstoort selectief de genetische expressie
6. Spaart de spermatogene cellen (die zich ontwikkelen tot spermacellen)
7. Onderdrukt de prostaglandineproductie

Moet ik me zorgen maken?

Of je nu direct met ibuprofen moet stoppen, is de vraag. Daarvoor zou nog meer onderzoek verricht moeten worden. Het effect op de testosteronspiegel van af en toe een pijnstiller is niet gemeten. In dit onderzoek ging men uit van 6 weken 1200 mg per dag. De ‘gewone’ ibuprofen die je bij de supermarkt kunt kopen is 200 mg per pil. Zo zit je met 6x per dag al op de grens van 1200 mg. Neem je er meer of een hogere dosering (400 mg is vrij verkrijgbaar bij de drogist) en ga je hier langere tijd mee door, dan kom je in de gevarenzone. Gevaren die vooral door mannen onderschat worden en waardoor je nog regelmatig een dagelijks gebruik van 4000 mg per dag tegenkomt.