Zwangere vrouwen slikken massaal antidepressiva tegen prenatale depressie. Wat is er aan de hand?

Tips & trucs om weer vrolijk te worden... zonder antidepressiva.

Zwanger! Joepie? Of toch niet? Terwijl je hartstikke blij zou moeten zijn, wordt je zwangerschap overschaduwd door sombere gedachten. En je bent niet de enige die daar last van heeft. Het gevolg: jonge, zwangere vrouwen slikken massaal antidepressiva tegen prenatale depressie. Waarom? Je kunt ook deze tips & trucs proberen:

Dit moet je doen: 
√ Optimaliseer je voeding  
√ Check andere (medische) oorzaken
√ Probeer wat helpt: beweging (in de natuur), cognitieve- of lichttherapie 
√ Omega 3-vetzuren, foliumzuur, vitamine B en probiotica

En dit vermijden: 
x Negeer je gevoelens niet
x Slaapgebrek
x Bloedsuikerschommelingen

Eindelijk zwanger en vol met nieuw leven.  Toch kan iedere zwangerschap kan overschaduwd worden door sombere gevoelens. In het begin denk je dat symptomen als vermoeidheid, veranderingen in gewoonten, slaapproblemen, algemene pijn, veranderingen in stemming, prikkelbaarheid en traagheid gewoon bij de zwangerschap horen. Het komt toch door de hormonale- en fysiologische veranderingen? Als ze mild zijn en niet vaak voorkomen kunnen ze normaal zijn, maar het kunnen ook de klassieke symptomen van een depressie.

10-20% van de zwangere vrouwen worstelt met de symptomen van een prenatale depressie

Zijn antidepressiva verstandig?

Het nemen van een antidepressivum zou een complexe en weloverwogen beslissing moeten zijn, want helemaal veilig is het niet. Onderzoek toont aan dat deze medicijnen tijdens de zwangerschap laat een klein risico zien op mogelijke geboorteafwijkingen. Ook kan de baby na de geboorte ontwenningsverschijnselen krijgen. Het voordeel voor jezelf en de baby moet je afwegen tegen de medische risico’s tijdens en na de zwangerschap.

Tips & trucs om antidepressiva tegen prenatale depressie te voorkomen

1 – Optimaliseer je voeding

Tijdens een zwangerschap is het extra belangrijk om hoogwaardige voeding te eten. Eet vooral voldoende eiwitten (noten, vlees, vis, kip, eieren bonen en peulvruchten of bijvoorbeeld een eiwitshake) en vetten (avocado, zalm, makreel). Voorkom een tekort aan vetzuren, ijzer, vitamine D en vitamine B12 want een tekort hieraan wordt in verband gebracht met een prenatale depressie.

2 – Ga na of een medische aandoening de oorzaak kan zijn

Een aantal medische aandoeningen, waaronder schildklierproblemen, diabetes, hypoglykemie (te lage bloedsuikerspiegel) en bloedarmoede kunnen symptomen van een depressie veroorzaken. Laat uw arts of verloskundige enkele eenvoudige bloedonderzoeken uitvoeren om na te gaan of een van deze aandoeningen de oorzaak is.

3 – Probeer uit wat voor jou helpt

Voldoende bewegen (in de natuur), minimaal 30 minuten per dag, kan een depressie voorkomen en de kans op het herstellen ervan vergroten. Beweging zorgt voor een verbetering van het endorfinesysteem. Er komen dan stoffen vrij waardoor je je prettiger gaat voelen. Als je wat verder in je zwangerschap bent kun je bijvoorbeeld gaan zwemmen of op zwangerschapsyoga of -gym gaan, maar overweeg iedere dag een korte wandeling buiten voor het dubbele voordeel van frisse lucht en beweging wat je stemming ten goede komt. De bonus hierbij is een betere nachtrust.

Het is zo makkelijk om het grootste deel van de tijd binnenshuis door te brengen. Soms wordt vergeten hoe fijn wat frisse buitenlucht met wat zonneschijn kan zijn.

Cognitieve therapie Tijdens een depressie overheersen sombere en negatieve gevoelens. Vaak kom je hierdoor in een negatieve spiraal terecht en worden ze alleen maar erger. Om deze gevoelens te doorbreken kun je leren om zowel je denk- als gedragspatronen te veranderen. Dit kan door middel van cognitieve therapie. Deze therapie wordt als een van de meest effectieve behandelingen gezien bij een depressie.

Lichttherapie kan een goed hulpmiddel zijn om de stemming tijdens de zwangerschap te verbeteren. Onderzoek toont aan dat lichttherapie een veilige en effectieve manier is om een prenatale depressie te vermijden. Schijnt de zon, ga dan naar buiten of maak dagelijks een half uur gebruik van een speciale daglichtlamp.

4 – Supplementen tijdens je zwangerschap die depressiviteit buiten de deur houden

• Omega 3-vetzuren Veel zwangere vrouwen krijgen te weinig omega-3 vetzuren binnen al was het maar omdat voor de aanleg van de hersenen van je baby een enorme aanslag op je eigen voorraad wordt gepleegd. Wanneer de inname te laag is kan dit invloed hebben op je stemming. Visoliecapsules zijn hiervoor een goede aanvulling.
• Foliumzuur Voor een gezond zenuwstelsel is voldoende foliumzuur (vitamine B11) van essentieel belang. Zo voorkom je een neuralebuisdefect van de baby. Het nemen van foliumzuur lijkt geen invloed te hebben op de prenatale depressie zelf, maar het lijkt erop dat vrouwen beter op antidepressiva reageren als ze voldoende foliumzuur innemen. Er wordt geadviseerd om dagelijks 400 tot 500 mcg in te nemen tot de 10^e week van de zwangerschap. Vitamine C bevordert de opname.
• Vitamine D Een tekort aan vitamine D wordt in verband gebracht met vermoeidheid stemmingsstoornissen en depressies. Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Zwangere vrouwen wordt geadviseerd om dagelijks 10 mcg extra vitamine D te gebruiken. Neem bij depressieve gevoelens niet meer dan 100 mcg.
• Probiotica Toenemende bewijzen tonen aan dat een verstoorde darmflora kan bijdragen aan depressiviteit. Het eten van probiotica (gefermenteerde voeding zoals zuurkool, yoghurt, miso) kan je stemming verbeteren. Tevens zijn er hoogwaardige probioticasupplementen te koop.

Overleg altijd met je verloskundige of arts voordat je voedingssupplementen gaat gebruiken.

5 – Negeer je gevoelens niet

De eerste stap om je beter te kunnen voelen is je bewust te worden van hoe je je voelt. Als je ongelukkig bent, je verdrietig voelt, of erger – je voelt je wanhopig – negeer deze gevoelens niet. De gevolgen van het negeren van een depressie tijdens de zwangerschap kunnen ernstig zijn voor jou en de baby. Accepteer deze gevoelens en deel ze met je partner, familie of vrienden en bespreek ze met je huisarts of verloskundige. Je staat er niet alleen voor.

6 – Voorkom bloedsuikerschommelingen

Als je worstelt met stemmingswisselingen of een depressie is het extra belangrijk om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Voorkom een te lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie) door 5-6 x per dag een kleine maaltijd te nemen in plaats van 3 grote maaltijden. Vervang eenvoudige koolhydraten uit wit brood, witte rijst en pasta door hoogwaardige koolhydraten uit o.a volkoren granen.

7 – Vermijd slaapgebrek en beperk het middagdutje

Het spreekt voor zich dat slaapgebrek de zwangerschap niet ten goede komt. Ook verhoogt het de kans op het krijgen van een depressie en prikkelbaarheid. Als je zwanger bent is het natuurlijk moeilijker om te slapen vanwege de groeiende buik. Probeer eens een zwangerschapskussen of voedingskussen voor extra steun of leg als je op je zij slaapt een kussen tussen je benen zodat je bekken steun krijgt.  Doe tussen de middag een dutje, maar zet wel je wekker op maximaal 30 minuten. Als het langer is, val je ’s avonds moeilijker in slaap.

Deze risico’s loop je als je depressief bent

Een onbehandelde, (ernstige) depressie kan een aantal risico’s voor jezelf en voor de baby hebben. Het is belangrijk om de juiste ondersteuning en behandelingen te krijgen. Iemand die depressief is, heeft de neiging om minder goed voor zichzelf te zorgen. Als dit tijdens de zwangerschap gebeurt kan het leiden tot:

• Een tekort aan voedingsstoffen
• Te weinig in gewicht aankomen.
• Slaapproblemen.
• Controles bij de verloskundige overslaan.
• Tabak-, alcohol-, en drugsgebruik.

Een depressie met veel stress en angst (en de bovenstaande problemen) tijdens de zwangerschap geeft een verhoogd risico op:

• Vroegtijdige geboorte met een te laag geboortegewicht.
• Medische problemen tijdens de zwangerschap en bevalling.
• Een postnatale depressie.
• Cognitieve-, emotionele- en gedragsstoornissen bij kind.

Oorzaken van een prenatale depressie

• Medische problemen zoals ernstige misselijkheid en braken
• Een eerdere ingewikkelde zwangerschap of zwangerschapsverlies
• Een tekort aan essentiële voedingsstoffen (omega 3-vetzuren, ijzer, vitamine D3)
• Vermoeidheid door te weinig slapen
• Bloedsuikerproblemen, waaronder hypoglycemie en verhoogd bloedsuiker
• Gebrek aan ondersteuning of relatieproblemen
• Familiegeschiedenis van depressie
• Stressvolle levensproblemen (geld, werkstress, leefsituatie)
• Ongewenste zwangerschap
• Gebrek aan beweging
• Gebrek aan zonlicht

Bij een milde tot matige depressie kun je eerst een natuurlijke aanpak proberen. Vaak is dit alles wat nodig is. Je kunt dit eventueel in overleg met een verloskundige of andere zorgverlener doen. Vrouwen met een matige tot ernstige depressie kunnen naast onze tips & trucs het beste een specialist raadplegen die gespecialiseerd is in prenatale depressies. Als je merkt dat geen van deze strategieën helpt, zoek dan specialistische hulp via je huisarts over verloskundige.